Nâng cấp lên Kaspersky Anti-Virus 2009

Những ai ưa chuộng sử dụng phần mềm của Kaspersky Lab để phòng vệ có thể nhận được tin mừng này: Kaspersky Lab mới đây đã cho ra mắt các phiên bản Kaspersky 2009 (hay còn gọi là tắt là KAV 8, KIS 8 theo thứ tự version) mà có thể nâng cấp từ các phiên bản cũ hơn một cách hoàn toàn miễn phí đối với người sử dụng hợp pháp^[1].

Trước đây thì tôi không sử dụng phần mềm này, nhưng mới được khuyến mãi bản quyền 6 tháng cho KAV 7.0^[2] nên hôm Chủ nhật vừa rồi tôi đã cài đặt nó để thử xem thế nào. Sau khi cài đặt tôi chợt nghĩ ra một phương thức quét virus với đồng thời cả hai sản phẩm phần mềm bảo mật của Kaspersky Lab và Symantec.

Việc cài đặt Kaspersky Antivirus đối với tôi đã bị hoãn lại sau nhiều ngày, một phần bị bận rộn, một phần là chưa cảm thấy hứng thú cho lắm để có thể thay đổi rất nhiều thiết đặt trên chiếc máy tính để bàn để chuyển sang sử dụng phần mềm diệt virus mới. Phần nữa cũng là thấy tự nhiên nhiều người đọc được Google hướng tới đọc entry gần đây của tôi liên quan đến Kaspersky Antivirus với các từ khoá kiểu như: "Phần mềm diệt virus Kaspersky Antivirus mới nhất", "phiên bản mới nhất của Kaspersky Antivirus" khiến tôi rất suốt ruột để phải trả lời các độc giả này.

...Và tất nhiên, phần cuối cùng là lời hứa của tôi trước một người đọc: A Chánh (chủ nhân blog http://kamasutra.sky.vn ) về việc thử cài xem nó thế nào và sự sử dụng phức tạp ra sao^[2].

Chuẩn bị cài đặt phiên bản Kaspersky Antivirus 7.0

Như tôi đã nói ở trên, tôi đã chưa cài đặt phiên bản KAV 7.0, và bây giờ thì với chiếc thẻ bản quyền 6 tháng khuyến mại trong tạp chí PC World VN (bản giấy) thì tôi mới bắt đầu chuẩn bị để cài đặt chúng trên chiếc máy tính để bàn (desktop) của mình.

Tại sao lại phải chuẩn bị, có lẽ rằng lại phải mở ngoặc (tôi nghĩ rằng trên tất cả các entry ở blog này nếu là tôi viết thì có rất nhiều cái mở ngoặc đó, nó khác với các bài viết chính thống trên các website khác ở phần mở ngoặc và giọng điệu đầy tính cá nhân - TÔI, hihi)...nói tiếp này: có lẽ rằng lại phải mở ngoặc cho quá trình chuẩn bị ấy là vì sao. Số là bản trên chiếc desktop từng chinh chiến nhiều game ác liệt của tôi được cài đặt bản Windows XP Home và có bản quyền. Trên máy đó thì lại có rất nhiều phần mềm, dữ liệu về kiến thức mà tôi đã sưu tầm tích cóp được của tôi nhiều năm, nên tôi không muốn sự cài đặt này làm hư hỏng gì đó đến bản Windows này.

Trước hết, tôi gỡ bỏ toàn bộ các game, phần mềm không cần thiết để làm cho phân vùng cài đặt Windows này được sạch sẽ, gọn nhẹ nhất. Sự dọn dẹp này bao gồm: Xoá hết các tập tin tạm (temp), các cache của trình duyệt web, tập tin hoán đổi của hệ điều hành thứ hai (pagefile.sys) ...

Sau đó tôi dùng tiện ích tạo ảnh phân vùng là Norton Ghost phiên bản 11 (tích hợp sẵn trên các đĩa Hiren's Boot CD các phiên bản gần đây, hi vọng tôi sẽ giới thiệu một entry về nó) để tạo ra một tập tin sao lưu. Lý do sao lưu này là để lỡ có vấn đề gì xảy ra thì tôi có thể đưa hệ điều hành này trở về trạng thái cũ - như chưa từng có vấn đề gì. Tại sao lại phải khổ thế nhỉ? Ồ, tôi có các kinh nghiệm xương máu về việc cài đặt hệ điều hành với thứ bản quyền rắc rối này: Cài lại Windows vài lần (và cũng nâng cấp phần cứng vài lần) thế là trong một lần thì sau khi cài đặt, quá trình xác thực sản phẩm (Activate Windows) với Microsoft nó đã không coi bản Windows của tôi là có bản quyền nữa - nó báo sai key mặc dù tôi nhập đúng. May quá là tôi đã có một bản Ghost từ trước đây nên đã phục hồi lại, và từ đó rất cẩn trọng trong bản Windows này. (Tất nhiên rằng có những cách có thể đánh lừa Microsoft để bỏ qua quá trình xác thực sản phẩm bằng cách thay tập tin, sửa vài khoá registry...nhưng những tập tin kiểu thay thế này - hình như LegitCheckControl.dll thì phải - luôn luôn khiến tôi nghi ngờ về sự an toàn và điều gì đó của chúng).

Sau khi đã ghost xong rồi, thì tôi còn cẩn thận copy tập tin ghost đó sang ổ cứng thứ hai của mình nữa, chỉ còn thiếu một sự ghi ra đĩa DVD nữa là đảm bảo an toàn tuyệt đối.

Bây giờ là lúc mà tôi gỡ bỏ phần mềm diệt virus cũ sau khi tải tập tin cài đặt Kaspersky Antivrus 7.0 từ máy chủ của PC World VN về (tôi đoán rằng NTS đã khôn khéo khi nhờ gửi các tập tin cài đặt trên PC World VN, kiểu gì thì báo này cũng phải bảo mật tốt rồi, chứ chẳng nhẽ server lại dễ bị down vì hack thì còn ra thể thống gì nữa ^_^). Phần mềm diệt virus cũ có thể đã bám rễ sâu vào hệ thống, để cẩn thận hơn thì tôi cũng lên chính website của hãng đó tải về một tool nhỏ để gỡ bỏ thêm một lần nữa cho thật sạch sẽ.

Cài đặt Kaspersky Antivirus 7.0

Đây là hình ảnh tải về từ trang web của NTS (viết tắt của Nam Trường Sơn: nhà phân phối duy nhất các sản phẩm của Kaspersky Lab tại Việt Nam), bởi vì server ở Việt Nam nên tốc độ tải quả là nhanh, khoảng 100 KB/s, tuy nhiên chỉ lát nữa thôi thì bạn cần cập nhật cho cơ sở dữ liệu của phần mềm diệt virus thì bạn sẽ thấy tốc độ chậm đi nhiều đấy - bởi vì chúng được đặt tại server nước ngoài và có nhiều người truy cập đồng thời hơn là việc tải về bản cài đặt (tất nhiên nói điều này vì tôi đang ở Việt Nam, nó có thể không đúng với bạn khi ở ngoài nước).

Hình: Quá trình download tại website của NTS, nhưng file lại được đặt trên máy chủ www.pcworld.com.vn

Và sau khi tải xong thì tôi tiến hành cài đặt ngay, hành động cài đặt phần mềm này không phải là điều khó khăn đối với đa số những người sử dụng bình thường nên tôi không nêu ra đây. Nếu như bạn vẫn còn chưa hiểu về cách cài đặt và sử dụng các loại phần mềm này thì bạn có thể đọc thêm các tài liệu hướng dẫn sử dụng^[3] trên website của nhà phân phối đại diện tại Việt Nam (NTS).

Hình: Nhìn này Windows XP đã cảnh báo rằng phần mềm diệt virus của bạn đã không được cập nhật. Bạn có thể thấy khó chịu về chúng nếu như sử dụng phiên bản Windows đã nâng cấp lên SP2 hoặc SP3 nhưng chúng lại thật hữu ích đối với tình trạng an toàn, bảo mật cho bạn đấy!

Một vài người sử dụng có thể chẳng bao giờ gặp cảnh báo như vậy, nguyên nhân là do để đỡ khó chịu nên những người cài đặt máy tính cho bạn đã tắt đi tính năng đó của Windows - thật là nguy hiểm nếu bạn cứ sử dụng vô tư mà không gặp bất kỳ cảnh báo nào cả.

Và trong quá trình cài đặt, Kaspersky Antivirus sẽ cập nhật cơ sở dữ liệu của mình. Có vẻ như các tập tin cập nhật có dung lượng không đến nỗi lớn lắm, tôi nhận thấy mỗi tập tin có dung lượng chỉ khoảng 50 KB thôi! Đây là cách mà mỗi phần mềm diệt virus cập nhật trực tiếp thông qua Internet thường thực hiện. Cách này đảm bảo rằng mỗi lần cập nhật là nhanh nhất bởi dung lượng tải về nhỏ.

Hình trên là giao diện sử dụng của phần mềm Kaspersky Antivirus 7.0, ở hình này bạn nhận thấy rằng sau khi cập nhật cơ sở dữ liệu thì thời gian gần nhất của chúng là 11h16' sáng - khi mà tôi vừa cài đặt xong lúc 14h18' chiều. Nhanh quá phải không? Mà hôm đó là ngày Chủ nhật, có nghĩa rằng có một bộ phận nào đó ở trung tâm Kaspersky Lab vẫn làm việc để đưa ra các mẫu virus mới.

Một thông số nữa đáng nể đối với tôi là số lượng các loại bản ghi trong cơ sở dữ liệu của nó là rất lớn, cho đến 11h16 ngày 13/7/2008 thì nó là: 947.808. Nó chỉ ghi rằng "database records count" thôi, nhưng tôi cho rằng đó là toàn bộ các loại virus và sự biến thể của chúng cùng với các cơ sở dữ liệu khác để nhận biết thông tin nhằm chống lại các phần mềm, website độc hại...

Và tất nhiên, ngay sau khi cài đặt xong thì tôi phải quét toàn bộ virus của hai ổ cứng của tôi trên chiếc máy tính để bàn, có vẻ như thời gian hoàn thành là khá lâu đấy!. Quả thật là theo thời gian thông báo thì nó mất khoảng vài tiếng. Sốt ruột quá, tôi chờ nó quét hết phân vùng đầu tiên của ổ cứng đầu tiên (cũng là chứa hệ điều hành mà phần mềm này đang được cài đặt trên nó) để đảm bảo rằng hệ điều hành đang sạch, rồi dừng nó lại.

Nâng cấp lên Kaspersky Antivirus 2009

Bây giờ mới là lúc nâng cấp lên Kaspersky 2009. Sự nâng cấp miễn phí này dành cho tất cả các sản phẩm của Kaspersky (bao gồm Kasparsky AntiVirus và Kaspersky Internet Security), còn tôi vì chỉ có bản quyền KAV được khuyến mại nên tôi chú ý riêng đến KAV 2009.

Tôi bắt đầu tải về phần mềm Kaspersky Antivirus 2009 và thực hiện đúng như các tài liệu hướng dẫn trên NTS để nâng cấp. Sau khi tải về, thực thi tập tin thì tôi nhận thấy phần giao diện trợ giúp cài đặt như sau:

Run run đây...! Nếu như việc nâng cấp này mà không được, nó hư hỏng mất phiên bản cũ thì sao nhỉ. Thôi, nếu nó có bị làm sao thì cũng phải chịu thôi, bản quyền được khuyến mại mà - có phải bỏ tiền ra mua đâu mà ngại.

Vậy là tôi click vào Next để tiếp tục quá trình wizard để cài đặt nâng cấp phiên bản Kaspersky Antivirus 7.0 lên phiên bản 2009 (hay còn gọi là 8.0).

Trong quá trình cài đặt, Kaspersky Antivirus 2009 có hỏi rằng bạn có muốn thiết lập mật khẩu cho mỗi sự thay đổi, thiết đặt hoặc các câu lệnh thực hiện đối với phần mềm này hay không? Bạn nên thiết đặt cho phép bằng cách tích vào ô "Enable password protection", từ đây mỗi sự can thiệp vào thiết đặt của Kaspersky Antivirus 2009 của bạn thì đều phải nhập mật khẩu.

Phần đáng ngại nhất đã qua rồi, vui quá, nó đã nhận lại tình trạng hợp pháp của phiên bản Kaspersky Antivirus 7.0 mà tôi vừa cài cách vài giờ trước. Thế là ổn.

(xin lưu ý rằng hình trên tôi đã sửa lại một chút bằng cách xoá đi thông tin về sản phẩm trong License information/Number để đỡ cá nhân hoá hình ảnh).

Và cũng như lần trước Windows Security Center lại thông báo rằng tình trạng cơ sở dữ liệu phần mềm diệt virus là "out of date", tôi lại phải tiến hành cập nhật lại cơ sở dữ liệu cho KAV 2009 thông qua Internet, lần này nhìn quá trình cập nhật có vẻ chuyên nghiệp hơn một chút khi nó thể hiện bằng biểu đồ như hình bên dưới.

Hình: Hành động cập nhật lần này được thực hiện trên giao diện khác với lần trước, bạn có thể nhìn thấy trên hình - chúng có vẻ có giao diện đẹp hơn so với phiên bản trước

Bởi vì thời gian cài đặt nâng cấp giữa hai phiên bản Kaspersky Antivirus 7.0 và 2009 là quá ngắn (tôi chưa kịp tìm hiểu kỹ bản 7.0 thì đã nâng cấp rồi), do đó không thể so sánh kỹ lưỡng về sự khác nhau giữa hai phiên bản này. Một mặt khác tôi phải thừa nhận rằng đây là lần đầu tiên mà tôi sử dụng sản phẩm của Kaspersky Lab nên đã khó mà đánh giá chúng khác nhau như thế nào.

Chỉ có thể nói về mặt giao diện thì rõ rang bản Kaspersky AntiVirus 2009 có giao diện đơn giản hơn, đẹp và có thể sẽ phù hợp với đa số người sử dụng. Trên một quan điểm cá nhân về các phần mềm diệt virus thì tôi đã từng nghĩ rằng các phần mềm nào càng cho phép can thiệp sâu vào quá trình hoạt động của chúng thì càng giúp cho người sử dụng có thể tự nhận thức, thiết đặt sao cho phù hợp nhất đối với mình. Nhưng thực tế thì có nhiều người sử dụng (hoặc thậm chí là rất nhiều người sử dụng) đã chưa đủ khả năng để thiết đặt, do vậy thì sự đơn giản có lẽ cũng là một phần hấp dẫn của các phần mềm. Người sử dụng bình thường nhìn vào và không thấy rối rắm, phức tạp nên không còn cảm giác sợ hãi khi phải sử dụng các phần mềm diệt virus được coi là mạnh nữa.

***

Và một lần nữa tôi xin nhắc lại rằng: Sự nâng cấp này chỉ được thực hiện trên các phần mềm diệt virus Kaspersky Antivirus có bản quyền. Tôi không rõ các phiên bản không có bản quyền chính thức (bị sửa đổi để lừa tính năng, hoặc sử dụng các key giả đánh lừa máy chủ của Kaspersky Lab rằng cũng có bản quyền) mà rất nhiều người sử dụng hiện nay có thể thực hiện nâng cấp như thế hay không.

Vì hiện nay có nhiều nơi cũng đóng gói các sản phẩm của Kaspersky Lab với bao bì, nhãn hiệu như thật nên bạn cần phân biệt rõ phần mềm của mình đang sử dụng có phải hàng thật hay là hàng giả để có thể được nâng cấp hay không. Xin xem thêm cách phân biệt trên website của Kaspersky Lab tại Việt Nam^[4].

Sống chung các sản phẩm Kaspersky Lab và Symantec?

Không bao giờ có chuyện đó đâu! bạn đừng hi vọng về điều đó trên cùng một hệ điều hành, bởi vì các cơ chế giám sát, phát hiện virus cũng như nghi ngờ hành động của virus và các phần mềm hiểm độc sẽ làm cho chúng nghi ngờ luôn lẫn nhau, cùng chiếm sự kiểm soát tối đa đối với các hoạt động của phần mềm cũng như duyệt các site của người sử dụng nhằm ngăn chặn mã độc.

Tuy nhiên, bạn có thể thực hiện được điều này để có thể sử dụng cả hai sản phẩm phần mềm diệt virus được coi là có uy tín nhất hiện nay (theo đánh giá của cá nhân tôi) để cùng scan các tập tin trên máy tính của mình nhằm phát hiện các loại virus đã lây nhiễm (còn bảo vệ theo thời gian thực ngay khi có sự lây nhiễm thì chỉ có thể lựa chọn một mà thôi).

• Nếu như có một máy tính, bạn cần cài hai hệ điều hành trên cùng một máy tính đó, mỗt hệ điều hành tương thích sẽ sử dụng một phần mềm của một hãng. Ở đây hệ điều hành Windows thứ nhất cài sản phẩm của Kaspersky Lab, hệ điều hành thứ hai cài sản phẩm của Symantec. Có vẻ như cách này hơi tốn kém!
• Nếu như bạn có hai máy tính (ví dụ một chiếc máy tính để bàn, một chiếc máy tính xách tay) cùng có các hệ điều hành Windows thì bạn cài mỗi sản phẩm trên một máy. Sau khi cài đặt xong thì kết nối chúng với nhau thành một mạng LAN. Ở các máy cho phép chia sẻ đầy đủ các phân vùng của ổ đĩa, rồi dùng phần mềm bên máy này quét trên máy kia. Đây là cách mà tôi vừa thực hiện. Cách này luôn luôn thực hiện việc quét virus bằng cả hai phần mềm đồng thời trong một thời điểm. Phần mềm thứ nhất quét virus trên máy khác sẽ truy cập các tập tin, còn phần mềm thứ hai ở chính máy tính đó cũng sẽ luôn luôn quét virus mọi tập tin được truy cập đến. Quả thực là tôi chưa gặp virus nào cả nên chưa hiểu việc phát hiện virus thì cả hai sẽ xử lý thế nào - nhưng tôi đoán rằng nếu phần mềm diệt virus được cài trên máy được quét từ máy khác sẽ có khả năng can thiệp trước.

Bạn thấy có đơn giản không :)

Chú thích

1^. Trang chủ của website phân phối sản phẩm của Kaspersky Lab tại Việt Nam: Công ty Nam Trường Sơn (viết tắt NTS).

2^. Khuyến mãi bản quyền phần mềm Kaspersky Antivirus trên PC World VN, trên blog này.

3^. Hướng dẫn sử dụng, trên website của nhà phân phối Kaspersky Lab tại VN

4^. Hướng dẫn phân biệt Kaspersky bản quyền và Kaspersky dỏm, trên website của NTS.

Tr Minh Linh (14-15/7/2008)