Kinh doanh đa cấp (MultiLevel Marketing - viết tắt: MLM) hoặc còn dịch là "Tiếp thị nhiều tầng"[1] đã làm cho một trong số những người bạn của tôi đã ngưỡng mộ nó đến nỗi đặt địa chỉ tất cả các website, blog về kinh doanh đa cấp trên Bookmark của mình để có thể mong được bước vào đời từ phương thức kinh doanh hấp dẫn này. Tôi chợt nhớ lại câu chuyện về ông bố vợ của tôi đã trở thành một trong những mắt xích kinh doanh ấy với món hàng mua bắt buộc đầu tiên: cái máy khâu mini đa năng giá 3,5 triệu chưa được dùng bao giờ đã mấy năm nay.
Ông bố vợ tôi: Người nông dân suýt trở thành nhà kinh doanh
Ông bố vợ tôi - một người nông dân luôn mong muốn được làm giầu trên mảnh đất quê hương của mình đã từng làm nhà kinh doanh của thời đại mới, thời đại kinh tế thị trường mà người ta đang khuyến khích người người kinh doanh, nhà nhà kinh doanh.
Ông kể lại đại ý rằng: Có thằng cháu họ hàng cùng ở quê có mời ông mua một món đồ, rồi nó tỉ tê về phương pháp đi bán hàng cho một công ty với lợi nhuận rất lớn. Được đi tập huấn phương pháp kinh doanh. Được xe đưa đón từ quê nhà đến tận thủ đô, vào khách sạn khá sang trọng để tập huấn. Sau đó mua một món hàng, rồi lại mời những người khác tham gia mua hàng tiếp theo.
Lúc tôi nghe chuyện này, tôi đột nhiên cảm nhận thấy mình hình như sai lầm gì đó, tự nhiên lại xúc động: Một công ty vì những người nghèo mà đón tiếp những người nông dân ở khắp nơi như những ông hoàng để kể cho họ nghe những câu chuyện làm giàu nhanh chóng để cố gắng làm cách nào đó cho họ thoát nghèo bằng phương thức kinh doanh của mình.
Có lẽ, những gì tôi đọc ở báo chí đều là sai hết[2][3][4][5][6]! Người ta có ý tốt như thế cơ mà, chắc là ghen ăn tức ở mà thôi! Mà đã là ý tốt thì phải đưa lên báo chí, truyền hình, quảng cáo để giúp cho nông dân làm giàu chứ - nhất là họ lại đang chú tâm làm giàu cho các nông dân ở vùng sâu, vùng xa, biên giới hay hải đảo để tiến kịp với miền xuôi mà không để í nhiều đến các khu vực dân trí đã phát triển. Tôi ngưỡng mộ những hành động cao đẹp này vô cùng!!!
Nhưng, cũng có lẽ phải gạt bỏ những uỷ mị của bản thân để đọc kỹ một chút xem báo chí nói như vậy có đúng không, vì chính lời khuyên của tôi có thể là một điều sai lầm tai hại đối với sự nghiệp làm giàu của ông.
Kinh doanh đa cấp ở Việt Nam: Cứ như là lừa đảo!
Hình thức kinh doanh đa cấp ở Việt Nam
Tôi đã không dám nói rằng ông bố vợ tôi đã trở thành người bán hàng, bởi vì tất cả những người rao rảng về kinh doanh đa cấp đã không chấp nhận cụm từ "người bán hàng" mà họ chỉ nói rằng ông là một nhà kinh doanh - không phải là người gõ cửa từng nhà để mời mọc họ mua sản phẩm này nọ nhưng những người bán dạo thông thường.
Trong lời khuyên của tôi thông qua vợ rằng "dừng ngay" nhưng qua trao đổi điện thoại thì vợ bảo "Ông đã đặt cọc tiền rồi, chỉ còn lên thủ đô dự họp thôi, có xe đưa đón đàng hoàng, ông bảo, thôi thì cứ đi xem nó thế nào". Ờ! nói thế thì thôi, nhưng tôi đã cố dặn lại vợ bảo ông rằng mua hàng thì chọn cái nào thấy thật khôn, thật hữu ích cho mình chứ đừng lấy mấy cái cho sức khoẻ hoặc nhìn nó dại dại như hàng địa phương của một quốc gia láng giềng sản xuất.
Cuối cùng thì ông cũng vác về cái máy khâu đa năng. Nhìn nó cũng khôn, nhưng để ở nhà ông bà thì chẳng ai dùng được, mang cho vợ chồng tôi thì cũng chẳng dùng bao giờ bởi cái thời nay ai còn phải may máy gì nữa, quần áo hỏng thì may cái mới chứ nó cũng chắc chịu sờn rách gì để mà khâu vá lại. Nhưng tôi nghĩ rằng đó cũng là điều may mắn khi được sở hữu một sản phẩm còn có giá trị đôi chút, nhìn công phu đôi chút, chứ không phải những thứ chẳng mang lại chút lợi lộc gì như tôi đã từng sưu tầm một entry mang tính hài hước trên chính blog này[7].
Tôi đã bắt đầu đọc lại các bài báo viết về MultiLevel Marketing - MLM với cái tên tiếng Việt được dịch ra là "Kinh doanh đa cấp"[2][3][4][5][6] và nhất là cuốn "10 bài học trên chiếc khăn ăn" của Don Failla do Viễn Quang dịch[1] bởi tôi biết rằng mỗi hình thức kinh doanh nào cũng có cái triết lý riêng của nó như một sự chỉ đường. Qua những bài báo bằng tiếng Việt thì tôi nhận thấy rằng đã có quá nhiều người tin, tham gia để rồi thất vọng về hình thức kinh doanh đa cấp đang được thực hiện tại Việt Nam.
Sau khi đọc một số bài báo thì tôi nhận thấy rằng không cần phải kể lại một cách chi tiết cái sự trở thành nhà kinh doanh của ông bố vợ tôi bởi vì điều đó giống như là câu chuyện bịa ra, mà đã "như bịa" như vậy trên blog thì khó tin lắm, nên đã thấy có báo chí nói thì tốt hơn là trính đoạn lại các báo nhằm tạo ra sự tin tưởng cao hơn đối với người đọc.
Bằng chính sự tham gia vào việc kinh doanh đa cấp để có thể khai thác được những bí mật bị che dấu đi theo nguyên tắc "đừng thằng nào nói với thằng nào", anh Đức Hoà đã viết hai bài báo dạng tự thuật về kinh doanh đa cấp[2][3]. Tôi nhận thấy có đoạn này trong bài (tất cả các đoạn trích dẫn đều có màu xanh):
Thủ đoạn của doanh nghiệp bán hàng đa cấp bất chính là cho người tham gia được nhận tiền hoa hồng, tiền thưởng hay lợi ích kinh tế khác chỉ từ hoặc chủ yếu từ việc giới thiệu, dụ dỗ người khác tham gia vào mạng lưới bán hàng đa cấp. Những người bị dụ dỗ phải trả tiền mua hàng. Như vậy, công ty được lợi vì không cần bán hàng đến người tiêu dùng mà vẫn tiêu thụ được hàng với giá cả cao hơn nhiều so với chất lượng sản phẩm (khi người tham gia buộc phải mua hàng để có quyền tham gia).
Có vẻ như là bài báo này nói hơi gay gắt nhỉ? Nếu là tôi thì chắc chẳng viết như vậy, mà nhẹ nhàng hơn một chút (cũng như tiêu đề của entry này sử dụng "cứ như là" chứ không phải khẳng định, tôi viết vậy cũng có cái nguyên do của nó).
Tôi thực sự đồng tình với nhận định này: Hình thức kinh doanh đa cấp đang được thực hiện tại Việt Nam hiện nay được gói gọn trong đoạn trên. Chất lượng sản phẩm mà người kinh doanh cũng là người phải mua hàng (không một ai là không phải mua hàng nếu muốn kinh doanh theo cách này - trừ những người thuộc công ty phân phối các sản phẩm)
Kinh doanh những sản phẩm nào?
Theo như phương thức kinh doanh đa cấp được nêu ở trên thì các sản phẩm kinh doanh theo hình thức này không phải là tất cả những sản phẩm tiêu dùng thông thường. Để đạt được tối ưu lợi nhuận thì các sản phẩm dùng trong kinh doanh này phải đạt các tiêu chuẩn nào đó phù hợp nhất.
Không khó nhận ra rằng tiêu chuẩn cơ bản của chúng là: "Giá thành mua vào thấp, được gắn các tính năng siêu thường để có thể bán ra với giá cao". Tất nhiên là còn đủ các tiêu chuẩn khác nữa: Phải có một thương hiệu nổi tiếng hoặc nhái thương hiệu nổi tiếng, nếu như nó chưa nổi tiếng thì phải nêu xuất xứ của nó ở một quốc gia nổi tiếng.
Những sản phẩm kinh doanh này có thể là: Máy sục ôzôn, nồi cơm điện, nồi đa năng, áo ngực NANO[2]...Tất cả các sản phẩm này có lẽ được giới thiệu, quảng bá chúng như một thứ gì đó rất siêu thường, tính năng công dụng rất tốt và có các công dụng, lợi ích rất lớn để có tầm giá cao như vậy!
Tôi nghĩ rằng đối với một số sản phẩm này thì giá thành chế tạo của nó không phải là lớn so với mức bán ra. Ví dụ như một sản phẩm tạo khí ô zôn (O3) có tính năng khử độc và có mùi hắc thì thường xuất hiện khi có sự phóng điện, dựa trên nguyên lý này mà sản phẩm chỉ đơn thuần chứa vài linh kiện đơn giản đến mức không ngờ để tạo ra khí o zôn đó. Nếu như được sản xuất tại một số địa phương ở quốc gia láng giềng, tôi đoán rằng chúng có giá thấp hơn 50.000 đồng. Nhưng chắc rằng sự giới thiệu, quảng bá nó với các tính năng diệu kỳ sẽ làm cho người ta sẵn sàng mua nó với giá từ vài trăm ngàn cho đến vài triệu... hoặc như chiếc máy giải độc tố mà chúng phát hiện ra có độc tố ở cả những thứ khác, có nghĩa rằng cái gì cũng có độc. Tôi đã sưu tầm một bài viết về nó được đăng trên báo để phân tích một chút về nguyên lý hoạt động trên blog này[7]. Rõ ràng rằng đây là sự lừa đảo người sử dụng, nhưng tôi đã không dám dùng từ lừa đảo mà lý do của nó được viết ở phần dưới của entry này.
Đâu chỉ có thế, bài viết trên VietnamNet có đoạn[5]:
Nhập nhằng thuốc và thực phẩm: Một trong những lý do mà 7 người tiêu dùng ở Đồng Nai mới đây khiếu nại các đại lý của Lô Hội là khi bán hàng đã giới thiệu sản phẩm chức năng hỗ trợ trị bệnh nhưng kết quả là chẳng những bệnh không giảm mà lại nặng thêm.
Khi tham gia buổi thuyết trình của công ty này, một nhà phân phối của Lô Hội giới thiệu với chúng tôi loại sản phẩm rẻ nhất là kem đánh răng (có khả năng trị nha chu, viêm nướu và đẹn, viêm họng...) với giá bán lẻ trên 100.000 đồng/tuýp. Nếu mua 2 tuýp sẽ bán giá sỉ 80.000 đồng/tuýp. Dựa vào đâu để khẳng định tác dụng thật của kem đánh răng này? Chúng tôi đặt vấn đề thì anh ta ú ớ.
Cũng tương tự như các đơn vị bán hàng đa cấp khác, trên 200 sản phẩm mà Công ty Lô Hội đang rao bán đều là hàng độc quyền nhập khẩu nên người tiêu dùng rất khó có thể biết được giá trị thật của món hàng.
Những sản phẩm này thực sự mới là điều đáng để bàn: Chúng đã làm ảnh hưởng đến sức khoẻ người tiêu dùng! Tôi thấy rằng cũng không cần bình luận gì hơn về điều này!.
Những tác hại của kinh doanh đa cấp đối với những người tham gia ở Việt Nam
Báo Sài Gòn Giải phóng viết[6]:
“Bạn có muốn từ người đang làm thuê trở thành chủ sự nghiệp kinh doanh không? Hãy đến với chúng tôi, một cơ hội không phải tốn nhiều tiền bạc và công sức!”. Đó là lời dụ khị “có cánh” của những người hành nghề bán hàng đa cấp. Tuy đến nay nhiều người đã dị ứng với hình thức kinh doanh này, nhưng mỗi ngày vẫn có rất nhiều nạn nhân bị cuốn vào “vòng xoáy”, vẫn ngộ nhận về cái “bánh vẽ” giấc mơ triệu phú, một bước thành thương nhân!
...
Người nông dân chất phác, thật thà khó lòng thoát khỏi sự bủa vây, mời mọc quá đỗi siêu đẳng của những kẻ dụ dỗ chuyên nghiệp. Máy ozon hoạt động một thời gian thì hết cho ozon, trong khi công ty cũng dần vắng bóng TTV nên không làm ăn gì được. Cuối cùng, người mua sau đổ lỗi cho người mua trước: “Sao dụ dỗ, lừa đảo tui?”. Không ít trường hợp từ mặt nhau, thậm chí ẩu đả nhau vì giấc mộng kinh doanh làm giàu bất thành mà sản phẩm đắt tiền thì bỏ xó. Cứ như thế, những chuyên gia và TTV Công ty T.H.V. đã “quét” qua nhiều tỉnh, mỗi nơi chỉ nóng lên một thời gian rồi tắt lịm khi thấy đã ăn đủ hoặc không khai thác được nữa… Tại mỗi nơi “vòng xoáy đa cấp” đi qua, nó luôn để lại không ít hậu quả, làm cho người dân địa phương rơi vào cảnh dở khóc dở cười. Trước đây, các nhân viên bảo vệ Công ty T.H.V. văn phòng đại diện Cần Thơ đã chưng hửng khi người của công ty âm thầm trả mặt bằng, thu dọn đồ nghề lên ô tô chở về TPHCM hồi nào không hay và xù luôn tiền lương của anh em. Sau khi đã khai thác hết thị trường miền Nam… T.H.V. đã kéo lên Tây Nguyên, miền Trung, miền Bắc. Đã từng bị rút giấy phép kinh doanh tại Bình Định, nhưng cho đến nay T.H.V. vẫn hoạt động tốt tại các tỉnh Bắc bộ, Quảng Bình, Thừa Thiên - Huế, Quảng Ngãi, Quảng Nam… Sẽ còn nhiều người nghèo Việt Nam phải bỏ đồng tiền mồ hôi nước mắt ra ôm về những sản phẩm bán với giá trên trời, để rồi lại tiếp tục lôi kéo người thân, hàng xóm, bạn bè vào con đường làm giàu ảo tưởng.
Tuy rằng đoạn trích dẫn này có thể chứa một vài điều là tôi thắc mắc: Ví dụ như việc chiếc máy tạo ozon, tôi chưa hiểu rằng ý của nó là nói đến loại ozon nước hay là khí ozon như một loại máy đang được bán trong ngành kinh doanh đa cấp hiện nay (bởi vì hai loại này thì khác nhau) nhưng tôi cũng khá đồng tình về kết luận của bài viết nói về sự mất đoàn kết khi mà rủ nhau đi mua những thứ với giá trên trời còn công dụng thì chưa thấy hữu hiệu cho lắm.
Sự mất lòng nhau này chỉ xảy ra đối với những người kinh doanh thứ cấp, còn những công ty bán ra sản phẩm thì chẳng có gì là mất lòng cả. Nếu những người thứ cấp có căm thù công ty đó thì họ mặc kệ, họ vẫn tiếp tục tìm kiếm những người thứ cấp khác ở các địa bàn khác nhau với những cách quảng bá của mình.
Luật pháp Việt Nam có liên quan đến MLM
Bất kỳ một hình thức kinh doanh nào cũng đều phải tuân thủ theo luật của địa phương (bang, vùng) để đảm bảo tính hợp pháp (hoặc cùng với các quốc gia khác nếu có sự liên doanh hay bán sản phẩm trên địa phương/quốc gia đó). Qua các bài báo nói ở nguồn dẫn, tôi nhận thấy có các loại văn bản pháp luật sau liên quan đến kinh doanh đa cấp ở Việt Nam.
Nghị định số 110/2005/NĐ-CP về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp của chính phủ ban hành ngày 24/8/2005:“Nhà nước nghiêm cấm doanh nghiệp bán hàng đa cấp yêu cầu người muốn tham gia phải đặt cọc để được quyền tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp; yêu cầu người muốn tham gia phải mua một số lượng hàng hoá ban đầu để được quyền tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp; yêu cầu người muốn tham gia phải trả tiền hoặc trả bất kỳ khoản phí nào dưới hình thức khoá học, khoá đào tạo, hội thảo, hoạt động xã hội hay các hoạt động tương tự khác để được quyền tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp; cho người tham gia nhận tiền hoa hồng, tiền thưởng, lợi ích kinh tế khác từ việc dụ dỗ người khác tham gia bán hàng đa cấp..."[13], [14].
Thông thường thì những văn bản pháp luật chứa các nội dung mà có thể áp dụng cho nhiều ngành nghề, nhiều phương thức kinh doanh (chính điều đó đã tạo ra các loại văn bản pháp luật mà người đọc có thể cảm thấy chúng thừa thãi, vô dụng - nhưng không phải vậy), nhưng riêng đối với Nghị định này thì nội dung của nó đã nêu rõ ràng đến hình thức "kinh doanh đa cấp" như một nghị định dành riêng.
Cứ như là lừa đảo?
Tại sao tiêu đề của entry này tôi lại chỉ nói rằng "Cứ như lừa đảo" mà không nói ra là "lừa đảo"? Tôi cũng muốn nói thế lắm chứ! Tôi cũng muốn nói thẳng trên blog của tôi rằng "lừa đảo" thật lớn, thật đậm bởi vì nó là blog của tôi - và tôi được nói những ý nghĩ của mình.
Nhưng thực tế thì nhìn rộng vấn đề ở nhiều chiều và khách quan hơn:
Thường có ít người phàn nàn rằng đó là lừa đảo bởi vì đặc thù của mô hình kinh doanh này: Phần lớn những người tham gia mô hình này mua hàng và trở thành nhà kinh doanh thứ cấp, mong muốn mình là cấp trên để có nhiều bậc cấp dưới hơn nên họ sẽ không tự tự nhận mình là bị lừa đảo để tiếp tục đi lừa đảo người khác.
Một cách khác lý giải tại sao nó không phải lừa đảo: Bởi vì đây là một hình thức kinh doanh: Có mua hàng và có bán hàng. Người mua chấp nhận mua với giá nào đó một sản phẩm nào đó mà không có sự ép buộc, lừa đảo nhau - như vậy ta không thể coi chúng là một hình thức lừa đảo được. Các hình thức sản xuất, tiếp thị, bán hàng khác đều đã thực hiện như thế này: Giá bán sản phẩm đến người tiêu dùng cao hơn rất nhiều giá sản xuất đúng của sản phẩm cộng với các khoản chi phí, tiếp thị đến người tiêu dùng - đó là kinh tế thị trường mà. Không còn những thời mà phải bóc tách các nguyên công, áp giá theo chuẩn quy định, cộng các khoản chi phí, cộng các khoản lợi nhuận để tính giá trị nữa - mà bây giờ là giá được quy định bởi người bán một cách thoải mái. Chính điều này đã tạo lên các hình thức khuyến mãi hoặc hạ giá sản phẩm nhằm hấp dẫn người tiêu dùng mà chính việc hạ giá của sản phẩm đã được tính trước trong kế hoạch rồi.
Đó là điều tôi nói "Cứ như là lừa đảo"!
Tuy nhiên các tác giả khác không thể chịu được sự cảm thấy phi lý trong hình thức kinh doanh này ở Việt Nam nên họ đã viết rằng hình thức này là "lừa đảo"[9], bạn có thể kiểm chứng bằng các kết quả tìm kiếm bằng cụm khoá bằng tiếng Việt: "kinh doanh đa cấp"+"lừa đảo"[10]. Sự sử dụng này không phải là vô lý khi mà hình thức này có vẻ cần sự bưng bít thông tin về sản phẩm cũng như hình thức kinh doanh giữa người mua đến với người bán. Một mặt khác thì sự kinh doanh này chú trọng đến các khu vực dân trí thấp (như nông thôn, vùng cao) để nhằm hạn chế sự hiểu biết của người mua hàng đến chất lượng và công dụng thực tế của sản phẩm. Từ đây có thể nhận thấy rằng những người nông dân thật thà chất phác, là những tầng lớp nghèo của xã hội, là những người làm ra phần lớn của cải của xã hội thì lại bị "chào hàng" các sản phẩm với giá trên trời mà giá trị ở dưới đất hoặc thậm chí còn ảnh hưởng đến sức khoẻ của họ. Những người có lương tâm nếu chẳng may bị hấp dẫn bởi hình thức kinh doanh này không rõ có cảm nhận như thế nào thì tôi không rõ, nhưng những người viết thì cảm thấy đó là một sự nhẫn tâm đối với những người ít được hiểu biết, ít được học hành bởi điều kiện của họ.
Có nơi nào không lừa đảo hay không?
Công bằng mà nói khi mà pháp luật đã cho phép thì hình thức kinh doanh này nếu tuân thủ đúng sẽ không bị nhiều người phản đối, nhiều người coi nó là lừa đảo như đã nói ở trên. Thông thường thì khi mà đưa ra các điều luật cho phép kinh doanh đa cấp thì người ta đã tính đến các khả năng để bảo vệ người tiêu dùng.
Để biết được bạn đã tham gia vào một công ty kinh doanh đa cấp không có hình thức lừa đảo, bạn hãy đọc thử một đoạn của một bài báo[15] như sau:
"Tham gia bán hàng đa cấp bất chính, người bán hàng không thể trả lại hàng hóa để nhận lại tiền khi muốn dừng việc bán hàng đa cấp. Phương thức trả hoa hồng cũng không minh bạch và đặc biệt là thường không có chế độ bảo hành hàng hóa cho người tiêu dùng. Trong khi đó, quy định của bán hàng đa cấp hợp pháp là bất cứ khi nào người bán hàng muốn dừng việc kinh doanh, các công ty đều phải thực hiện chính sách mua lại hàng hóa. Hàng hóa mua qua tư vấn viên cũng được hưởng chế độ bảo hành như các loại hàng hóa thông thường"
Mặc dù không tham gia vào kinh doanh đa cấp, cũng không có chứng kiến cụ thể về một công ty nào đó kinh doanh đa cấp một cách chính đáng, nhưng tôi tin rằng vẫn có các công ty hoạt động như thế - tức là theo luật pháp và kinh doanh có đạo đức.
Kinh doanh đa cấp trên thế giới
Như tiêu đề của entry này đã nói rằng: Ở đây tôi chỉ nói đến tình trạng kinh doanh đa cấp ở Việt Nam, nó giống như là sự lừa đảo vậy! Nhưng trên thực tế thì sự kinh doanh đa cấp theo từ nguyên thuỷ của nó là "multi-level marketing" với những cách thức tiến hành riêng đã có thể tồn tại trên thế giới. Tôi chưa đủ khả năng đọc được hết những tài liệu bằng tiếng Anh tại Wikipedia[11] hoặc các website và tài liệu khác nói về nó trong phạm vi quốc tế để có thể đánh giá về sự tiếp thị/kinh doanh này như thế nào, có bị phê phán hay không, do đó mà vẫn chưa có khả năng đánh giá về nó ở mức độ chính xác nhất.
Tôi cũng nhận thấy rằng trên thế giới thì đã có một số công ty cũng có thể đang kinh doanh theo phương thức "multi-level marketing"[12]. có thể rằng chúng hoạt động giống kiểu như các công ty ở Việt Nam đang thực hiện, nhưng cũng có thể nó thực hiện theo phương thức khác. Dù sao thì ở mục từ trên Wikipedia tiếng Anh cũng đã giải thích một phần: Phương thức này có thể bị lợi dụng để thực hiện theo các biến thể và trở thành trò lừa đảo, cũng vì thế mà nó đã bị cấm ở một số quốc gia.
Bí quyết để kinh doanh đa cấp ở Việt Nam theo cách lừa đảo
Tất nhiên, bạn có thể khởi nghiệp với kinh doanh đa cấp theo các cách trên đã nói bởi vì nó có thể không phải là vi phạm luật pháp quốc gia sở tại, hoặc là nó phù hợp với nhân cách của bạn với ý nghĩ của bạn về kinh doanh thế nào là phù hợp. Nếu bạn muốn kinh doanh đa cấp theo kiểu đó, tôi tự luận ra một số bí quyết sau đây giúp cho bạn thành công hơn:
1. Hãy đánh bóng mình một cách tốt nhất có thể: Làm cho mình giống như những doanh nhân thành đạt nhất: Luôn luôn sử dụng com lê, đeo kính gọng vàng, và thuê xe đẹp đến địa điểm thuyết trình hoặc hội họp. Tất nhiên, khi bạn kiếm được nhiều tiền thì không cần thuê mướn gì, xe riêng đã là của bạn.
2. Tạo cho mình một câu chuyện về sự thành công: Hãy xuất phát câu chuyện về một người thất nghiệp, nghèo khổ, người nông dân...hoặc bất kỳ dạng nào ở tầm đáy của xã hội đương thời, nhờ kinh doanh đa cấp mà thành công như ngày hôm nay.
3. Đừng bao giờ lôi kéo một người có học, trong khu vực thành thị, khu vực dân trí phát triển cao. Hãy hỏi người lôi kéo: Họ học đến lớp mấy? Tuyệt vời nhất là những người không học hành hoặc học dưới lớp mười, cùng lắm là hết lớp 12. Lý do bởi những người này có thể nhận ra các sản phẩm có giá trị thấp hoặc là không có tác dụng như quảng cáo.
4. Hãy thuê một khách sạn có thang máy ở một thành phố lớn để tổ chức học tập, hội họp: Bởi vì những đối tượng trên sẽ rất thích thú và tạo cảm giác mạnh từ những phút đầu tiên khi thang máy di chuyển lên phía trên hoặc lâng lâng niềm vui khi tan buổi, thang máy đưa xuống. Tuy nhiên hãy đề phòng hoặc đề nghị có những nhân viên lễ tân mặc đồng phục đẹp để hướng dẫn những người đến hội họp, bởi vì những người nông dân có nguy cơ làm hư hại thang máy, khiến cho bạn có thể bị liên luỵ.
5. Hãy tìm cách giới thiệu mình hoặc công ty mình lên một tờ báo nào đó hoặc bịa ra điều này: Tối thiểu cũng là báo địa phương, nếu là báo trung ương thì cố gắng đưa tên tuổi của mình với sự thành công trong kinh doanh, nhưng đừng nhắc tới từ "đa cấp" đã bắt đầu bị dị ứng ở thành phố hoặc những tay phóng viên hiểu biết (hãy dùng từ "qua mạng" để có thể gây cảm giác qua Internet mà không phải là qua mạng lưới nhũng người bán hàng cấp dưới). Cố gắng liên hệ với người viết bài để đăng vào dịp nào đó mà ông Tổng biên tập đi vắng. Nếu bịa ra, bạn cố gắng chế bản hình ảnh chụp của tờ báo đó một cách giống thật nhất làm dẫn chứng.
***
... Và đến đây, tôi cũng xin bày tỏ lòng cám ơn đối với công ty kinh doanh đa cấp nào đó đã tạo điều kiện cho ông bố vợ tôi được đến thủ đô, vào một cái thang máy lên một phòng họp lớn và sang trọng ở một khách sạn đầy sao. Có thể rằng cả đời ông biết được đến chúng là một điều may mắn. Ông chưa bao giờ thấy thất vọng khi bỏ ra vài triệu để được biết đến những điều đó. Tôi thật xấu hổ vì đã không làm được điều này đối với ông.
Chú thích:
1^. 10 bài học trên chiếc khăn ăn, tác giả: Don Failla, người dịch: Viễn Quang.
2^. Tôi đi bán hàng đa cấp (phần 1), Đức Hoà đăng trên Dân Trí, 13/9/2005.
3^. Công nghệ... rỉ tai và những "con thiêu thân" (phần 2), Đức Hoà đăng trên Dân Trí, 13/9/2005.
4^. Bán hàng đa cấp: Ý kiến người trong cuộc, Ý kiến độc giả trên Dân Trí, 26/9/2005
5^. Kinh doanh đa cấp: Có phép cũng... loạn, đăng trên VietnamNet (theo Người lao động), 17/8/2006.
6^. “Vòng xoáy” kinh doanh đa cấp - giấc mơ ...bánh vẽ !, đăng trên Sài Gòn Giải phóng Online, 04/3/2008.
7^. Khôi hài chuyện máy giải độc tố (nói về một sản phẩm giá cao nhưng vô dụng mà tôi nghi ngờ rằng có thể nó đang được kinh doanh theo phương thức này ở VN)
8^. Mạng xã hội lấn át các công cụ tìm kiếm trên web?, một entry trên blog này nói đến mối đe doạ về lợi nhuận đối với các máy tìm kiếm.
9^. Biến tướng trò lừa đảo kinh doanh đa cấp ở Công ty Sao Việt, Dân Trí đăng theo Ngô Trí Tùng đăng trên báo Lao Động, 18/5/2005.
10^. "kinh doanh đa cấp"+"lừa đảo" - kết quả tìm kiếm các trang có nội dung bao gồm hai cụm từ trên ^_^.
11^. Multi-level marketing, mục từ trên Wikipedia tiếng Anh. Mặc dù có đến 13 chú thích nhưng mục từ này vẫn đang được gắn tiêu bản: "This article needs additional citations for verification" - gần như tiêu bản "Cần chú thích, cần dẫn chứng" ở Wikipedia tiếng Việt (Bán hàng đa cấp, mục từ tham chiếu bằng tiếng Việt ở Wikipedia tiếng Việt. Lưu ý rằng mục từ này chưa có đầy đủ nguồn gốc dẫn chứng nên có thể không đáng tin cậy)
12^. List of multi-level marketing companies, mục từ trên Wikipedia tiếng Anh (danh sách một số công ty kinh doanh đa cấp trên thế giới).
13^. Quản chặt mô hình kinh doanh đa cấp, TT đăng trên VnExpress, 29/8/2005.
14^. Nghị định 110/2005/NĐ-CP của Chính phủ Việt Nam về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp
15^. Đề phòng bán hàng đa cấp bất chính, trên Người Lao động Online.
Tr Minh Linh (7/2008)
neu chi noi den lua dao thi dung nen wo ca nam.chi la o mot so nao thoi.ko phai vn co nhung doanh nghiep lua dao dau.ma tren toan the gioi cung co day chu.tren doi nay ko phai lua dao deu la xau.ma vi ho ko the nao nhan ra la cai do se lam hai den ban than cua ho.
Trả lờiXóako biet nguoi nay dang la con trai hay la con gai gia hay la tre.ban co dam cam doan la ban chua bao gio lua doi mot ai chua?co day chu ko lon thi cung nho.neu nhu lan sao ban viet thi ban nen thuc te hon vi chi co mot so nguoi thoi dung wo ca nam chu.toi xin loi vi da co nhan xet nhu the nay
@Nặc danh (13:52-29/8/2008): Mình cũng có nói dối đứa con mình rằng "ăn nhiều kẹo thì con sâu to đùng nó ở trong cái kẹo nó gặm hết răng đấy"!
Trả lờiXóaCám ơn bạn đã góp ý về viết thực tế hơn. Mình cố gắng sẽ bổ sung thêm các dẫn chứng thực tế nữa. Như thế này vẫn chưa đủ bạn nhỉ :)
Vo cung cam' on ban da~ cho mi`nh thay' 1 con nguoi suy nghi~ co' chieu` sau, ti`m hieu cu the?, thuc ra mi`nh cung~ dang tham gia hi`nh thuc' nay`, to` mo` muon' biet ban la` ai, chung ta se~ ti`m hieu va` noi chuyen voi nhau nhe' :), nick mi`nh la`: hello_dmmm@yahoo.com.vn, rat' han hanh duoc lam quen voi ban.
Trả lờiXóaa`, xin loi~ ban, mi`nh doc het' entry moi' biet ban ko co' thien cam voi BHDC, vay thi` mi`nh cung~ ko tien tiep chuyen ban., ban. cu giu~ suy nghi~ cua mi`nh di nhe', mi`nh tin la` nga`nh nghe` na`y trong tuong lai se~ vo cu`ng phat' trien, den' luc' do' nhung ng nhu mi`nh da~ dat than`h cong roi`, cha`o ban, :)
Trả lờiXóaBạn thân mến!
Trả lờiXóaHình thức kinh doanh đa cấp nếu thực hiện đúng theo pháp luật thì không có gì đáng phê phán. Nó được pháp luật công nhận, có nghĩa là nó được hoạt động.
Tuy nhiên, theo đúng phương thức hoạt động của nó một cách không vi phạm pháp luật, thì lãi thấp hoặc cấp kinh doanh cao nhất sẽ rất ít lãi, do đó nó luôn có xu hướng cần phải làm tăng giá bán lên rất nhiều so với giá trị thực của sản phẩm.
Tôi luôn hy vọng rằng hình thức này sẽ phát triển, có thể rằng khi đó tôi không phải chạy ra ngoài chợ, siêu thị...nhiều lần, có thể tôi kết hợp mua một loạt rau, thịt, nước mắm rồi bán cho những người hàng xóm theo kiểu đa cấp, còn những người hàng xóm của tôi sẽ mua gạo, than tổ ong, củi...bán cho tôi. Hi, tôi nghĩ lúc đó mọi người sẽ thân thiện nhau hơn nhờ kinh doanh đa cấp.
Chào bạn!
Toi thay moi nguoi rat quan tam toi hinh thuc Kinh dianh da cap. toi cung dong tinh voi nhung y kien tren. noi la lua dao cung dung nhung ma noi nhu vay hoi nang qua. Chang phai trong kinh doanh truyen thong cung co qua nhieu cong ty lua dao do thoi. Dac biet cac cong ty thanh lap chi de mua ban hoa don. Chung ta nen goi do la Nghe thuat kinh doanh thi dung hon. KDDC dung la mot hinh thuc kinh te moi rat tot, nhung thuc te thi Viet Nam minh la mot nuoc dang phat trien nen ngay ca nhung nha lanh dao cung phai chay theo sau su phat trien ve nganh nghe nay. KDDC vao VN tu nhung nam 1999, 2000 cho toi gio vay ma nha nuoc toi nam 2005 moi chinh thuc dua ra duoc Nghi dinh 110 cua chinh phu ve quan ly hoat dong ban hang da cap. Phai chang day cung la han che cua VN. Vi the nen da co nhieu Cty KDDC da loi dung lam bien tuong cua nganh nghe va da de lai cho Nguoi tieu dung an tuong khong tot.
Trả lờiXóaThuc te co rat nhieu Nguoi tieu dung cung nhu nhung Hoi vien kinh doanh trong nganh luon dat ra cau hoi: "Tai sao khong dua nhung san phm tieu dung hang ngay nhu: Gao, Duong , mam , muoi...vao KDDC. Dung thuc te cai do ai cung quan tam. Vi su quan tam ay ma toi da thuc su tim duoc cau tra loi qua mo hinh hoat dong cua Cong co phan thuong mai MY GIA ket hop voi Cty TNHH TAN HY VONG da dua ra thi truong cho nguoi tieu dung cung nhu nhung hoi vien kinh doanh mot he thong chuoi Sieu Thi Gia Dinh trai rong tren toan quoc voi hang ngan san pham nhu cac sieu thi khac. Phai chang day la buoc dot pha moi cua 2 Cong ty nay trong nganh nghe KDDC. Ho da di dung huong, dung luat phap...de dap ung duoc moi nhu cau cua nguoi tieu dung va nhung nguoi quan tam. Khi 2 Cty nay dua ra phuong thuc kinh doanh nay thi cung da giai dap duoc thac mac nghi ngo cua Nguoi tieu dung ve gia san pham. Vi thuc te gia cua ho cung bang voi gia cac Sieu thi khac.
Toi thiet nghi neu thuc su lam duoc nhu 2 cty nay thi chung ta can phai co nhung nhin nhan dung dan hon ve nganh nghe KDDC chu dung nhin nhan mot cach thien can o mot Cty nao do de roi danh gia tong the no khong tot. Chi co the danh gia Cty nao khong tot ma thoi. Neu de toi lua chon nganh nghe nay toi cung se chon de hoat dong, chi co dieu toi se chon cty nao hop phap nhat va co hieu qua nhat de co duoc ket qua tot nhat ma thoi.
Cám ơn bạn đã cho biết ý kiến của bạn về Kinh doanh đa cấp.
Trả lờiXóaTôi nhận thấy rằng nếu như hình thức này nếu như thực hiện với các mặt hàng khác nhau đưa đến người tiêu dùng những sản phẩm chất lượng cao, có giá trị sử dụng thực tế và có mức giá tiền đúng với giá trị của nó (không độc quyền để tăng giá sản phẩm, không nhái thương hiệu...tóm lại là không có gì lừa đảo cả) thì nó là điều tốt.
Tôi nghĩ rằng hình thức kinh doanh nào được người tiêu dùng chấp nhận thì nó sẽ phát triển, kinh doanh đa cấp cũng vậy!
tram nghe ko bang mat thay. luc dau doc bao toi cung nghi nhu ban. nhung sau khi di tim hieu o cong ty... toi moi phat hien ra rang: bao chi nhieu khi cung noi sai su that. kdtm la 1 nganh nghe, nge tuy thay moi nhung rat cu. the gioi da cong nhan hinh thuc kinh doanh nay hang chuc nam nay roi. cach day nua the ky, nguoi ta da phong ve tinh roi, nay Viet Nam ta moi phong. kinh te VN ta chinh vi the ma con ngheo lam, luon di sau thoi dai. kdtm tren the gioi da phat trien lau lam roi, VN thi chi moi day thoi. Toi hi vong: ban va tat ca nhung ban xem kdtm la lua dao thi nen suy nghi lai di, va dung de mot vai con sau lam rau noi canh. many thanks!!!
Trả lờiXóaban nen toi cong ty Lo Hoi tim hieu di. tram nghe ko bang mat thay. ma ban cung dung de mot vai con sau lam rau noi canh. many thaks!!!
Trả lờiXóaTrăm nghe không bằng một thấy, do đó cứ để những người tham gia vào KDĐC tự cảm nhận. Nếu chẳng may vào một công ty làm ăn đúng thì họ sớm được lợi (có tiền, có thêm khả năng hùng biện trong kinh doanh và có kinh nghiệm trong thương trường), nếu họ gặp phải công ty lừa đảo họ cũng sẽ hận được những điều trên - chỉ trừ có nhiều tiền bởi chưa thu hồi vốn của sản phẩm mà họ phải mua ban đầu, còn lại cũng có khả năng hùng biện, nhận thức thương trường trong chiến trường, mỗi đấu thủ là một con người mà có thể cả người thân, tiền làm ra là tất cả.
Trả lờiXóaLời khuyên "trăm nghe không bằng một thấy" xét ra cũng rất chí lí. Dựa theo điều đó một số người đã tự chứng minh các định lý, tiên đề cho chính họ.
toi ko biet nen hoi han hay hanh dien nua,khi toi da tham gia vao kddc duoc 3thang roi. luc do theo loi moi cua mot nguoi ban(la ban than cua toi nua chu),sau khi nghe xong buoi hoi thao, toi luong lu"khong biet co nen tham gia hay khong?",nhung khong hieu sao, troi sui khien the nao?, toi da bo ra mot khoang tien va di vay mot nguoi ban khac mot so tien nua. va gio sau ba thang, cai ma toi nhan duoc la su trang tay, mat rat nhieu thoi gian va con fai ganh tren minh mot so no khomg biet khi nao moi tra xong. bay gio cung khong biet trach ai,khong biet noi ai,hoi ai, vi chuyen nay toi jau ca ja dinh.
Trả lờiXóaCảm ơn bạn đã cho ý kiến của một người trong cuộc.
Trả lờiXóaNếu như bạn cảm thấy công việc có triển vọng thì tiếp tục theo đuổi nó, nếu nhận thấy không phù hợp với mình hoặc khó mà thu hồi vốn ban đầu thì hãy dừng lại và lấy đó làm một kinh nghiệm cho mình trên trường đời.
Chúc bạn may mắn!
Chào bạn! Mình đọc blo này cũng hơi tự ái vì mình tìm hiểu rất kĩ về nghành kdtm.Qua bài viết của bạn mình hiểu 1 điều rằng bạn rất quan tâm đến kdtm,quan tâm đến mọi người.Đó là luân lí của người Việt Nam.Mình xin hỏi bạn nhé:BẠn đã tham gia 1 khóa hội thảo nào chưa?Bạn đã hiểu được quyển sách 10 bài học trên chiếc khăn an chưa? Bạn đã kiểm tra được tt kdtm trên thế giới ntn chưa.....???Nếu bạn muốn trao đổi về vấn đề này thì chúng ta có thể gập nhau trên vanthangflp@yahoo.com.vn.cảm ơn bạn.
Trả lờiXóaXin lỗi bạn rằng tôi chưa có ý định tìm hiểu sâu hơn nữa về mlm.
Trả lờiXóaBài viết này của tôi là một ý kiến của người phía ngoài cuộc, có thể nó khác với ý kiến của người trong cuộc, do đó cần ý kiến góp ý của các bạn.
Cám ơn bạn đã cho ý kiến!
Trước tiên! Xin cảm ơn bạn đã cung cấp thông tin cho tôi biết dưới góc độ của bạn đánh giá về kinh doanh đa cấp. Tôi tôn trọng những ý nghĩ và phán xét của bạn về một điều gì đó. Bao giờ một sự việc cũng có hai mặt. Bạn giải quyết nó dưới góc độ nào cũng có cái lý riêng của bạn. Bạn có đồng ý với tôi: Chúng ta chỉ là một hạt cát nhỏ trong xã hội này, trong kho tàng kiến thức vô tận chúng ta chỉ là hạt cát nhỏ, mọi vấn đề đều có nhiều góc nhiền và cách hành động khác nhau không? Liệu chúng ta có biết được tất cả những thông tin về một lĩnh vực nào đó chưa? Chúng ta có phải là một nhà kinh doanh tài ba hiểu hết lĩnh vực kinh doanh là như thế nào không?...
Trả lờiXóaChúc bạn có càng nhiều thông tin trái chiều về ngành này để chúng tôi có cơ hội tìm hiểu sâu hơn về nó, để bước đi của chúng tôi ngày càng có nhiều niềm tin và ngày càng hiểu rõ để làm hơn? Tôi chỉ mong cho tôi làm một nghề phù hợp với khả năng của mình, xã hội đã phân công lao động thế! Hãy trân trọng nghề của những người khác, khi bạn xem thường những người khác thì hãy xem lại mình trước đã. Đừng phán xét kịch cởm thế! Hãy là cậu học trò ngoan để tiếp thu tất cả, sau đó hãy nói đừng để cho người khác đánh giá bài viết của mình có nhiều sơ hở, đó là một phần dấu hiệu đánh giá " bạn tài năng như thế nào?" Chúc bạn tung bay với những lời phán xét của mình! Chào!
Chào bạn!
Trả lờiXóaỞ đây, tôi không chụp mũ toàn bộ những người làm LML đều là xấu, và cũng như toàn bộ ngành nghề khác trong xã hội đều có thể tốt hay xấu là tuỳ thuộc vào người chủ kinh doanh đó đã làm như thế nào mà thôi.
Cám ơn bạn đã quan tâm!
xin chao minhlinh36 ! khi doc bai viet cua anh em thay that sang khoai trong nguoi . anh co yahoo ko cho em di . em rat muon ngoi chat cung anh ." chickenjoi8x@yahoo.com " day la yahoo cua em .
Trả lờiXóaChào bạn! Y!M của mình là minhlinh36, tuy nhiên mình rất ít có thời gian để online (Vài ngày đến hàng tuần mới mở đọc một lần thôi).
Trả lờiXóae nghi chung ta dung tranh cãi ve kdtm nua .hãy de thoi gian tra loi .vi ko cái j xau xa ma co the ton tai mai dc .ah ko fai chi nhung ng ko co hoc van ,ko co tri thuc moi tham ja kdtm dau .
Trả lờiXóaUh, mi`nh cu~g nghi~ vay :)
Trả lờiXóatoi cung moi tham ra nhung toi nhan thay mot dieu kho hieu la bhdc o vn van con dieu j do mo am , khong nhu nhung tai lieu ma toi da dc doc .dung la can xem xet lai ,toi mong co mot cong ty kdtm lon tren the gioi vao vn nam de minh co the tim hieu phuong thuc hoat dong va phuong thuc tra thuong ra sao ! de minh co the nhanh chong bat nhip va lam de do khoi ban khoan ,mo ho .vi toi co mot cau hoi dat ra khi moi vao cty thien ngoc minh uy.nguoi ta cu ho hao di kinh doanh j ma cu nhu la di an chom an cap khong ba y,ma san pham toi mua khong phai la may ozon ma la sp pham khac nhung toi nhan thay chat luong cua no khong bang 1/10 san pham ma toi mua tren thi truong tu do.toi chap nhan bo tien ra de hoc hoi .
Trả lờiXóaCó nhiều người có thể đã như bạn rồi, ít nhất tôi cũng thấy có ông vợ tôi như đã viết ở trên :)
Trả lờiXóaBạn nào viết bài này là chưa hiểu hết về kinh doanh theo mạng (MLM). Có 4 hình thức kinh doanh theo mạng nhưng 2 hình thức nhị phân và tam phân tức dạng muốn tham gia phải bỏ tiền ra mua hàng như bố vợ của bạn đã bị thế giới tẩy chay. Vì ở Việt Nam MLM còn mới nên vẫn còn áp dụng. Còn việc bạn nói công ty Lô Hội lừa đảo nói thực phẩm chức năng trị được bệnh là do nhà phân phối đó làm sai.TPCN chỉ bảo vệ sức khỏe cho chúng ta, còn vệ chữa bệnh chỉ hỗ trợ 1 phần nhỏ mà thôi như là tránh bị lờn thuốc, bạn vẫn phải uống thuốc tây bình thường. Đó là do 1 số nhà phân phối làm sai để kiếm lợi nhuận nên làm ảnh hưởng đến công ty. Nói thật tôi đang làm trong Lô Hội và được dạy rất nhiều về việc bảo vệ sức khỏe, đừng bao giờ để bệnh nặng rồi mới chữa trị như vậy là quá muộn. Và một câu mà ngày nào tôi cũng được nghe nói là"Thực phẩm chức năng chỉ bảo vệ, bổ sung chất cần thiết bào vệ sức khỏe và chỉ hỗ trợ 1 phần rất nhỏ cho bệnh tật chứ không dùng để trị khỏi bệnh". Và bạn cũng không nên quơ đũa cả nắm không phải 1 người lừa gạt là nói công ty đó, kinh doanh theo mạng là lừa gạt. Nếu trong gia đình bạn có một người làm sai người ta nói bạn cũng là người không ra gì bạn có đồng ý hay không.
Trả lờiXóaCám ơn bạn đã để lại ý kiến này :)
Trả lờiXóaBản chất ngành Đa cấp không xấu. Nó chỉ bị người khác lợi dụng nó để trục lợi riêng cho mình.
Trả lờiXóaThường thì những gì xấu xa, thì nó sẽ không thể tồn tại theo quy luật đào thải của môi trường.
Theo mình thấy & tìm hiểu, thì mình biết là vẫn còn 1 số Công Ty Đa Cấp ở VN chân chính. Lô Hội là 1 trong số đó.
Nếu có ai vẫn cho là Cty Lô Hội lừa đảo, đồng thời tự cho là mình biết rất rõ về Cty Lô Hội, mình rất vui nếu được 8 cùng người đó :)
WilliamRyan_2201@yahoo.com
Nay toi moi doc dc bai viet hay. Theo banneu co 1 cong ty da cap cua nguoi viet, vi nguoi viet phuc vu thi ban nghi the nao? dacapviet.com.vn se tra loi ban them ve the nao la da cap. hii
Trả lờiXóa1. bạn cần xem lại các nguồn tham khảo.
Trả lờiXóa2. hãy nghiên cứu kỹ hơn về kd truyền thống để thấy kdtm ko có gì là không tốt.
ví dụ:
a. giá thành một chiếc điện thoại là bao nhiêu? bạn mua với giá bao nhiêu? bạn hãy tìm hiểu thêm về tỷ suất lợi nhuận của một số ngành. tôi ví dụ một ngành mà tôi biết (kinh doanh quần áo, bà chị hàng xóm của tôi bán ở chợ trời thôi mà tỷ suất lợi nhuận lên đế 300% đó, chưa kể các bạn hàng mua về bán trong shop, tinh ra khoang 500% đó.
b. chất lượng ư? bạn nghĩ chưa bao giò một chiếc điện thoại đắt giá hư khi chỉ mới sử dụng ah?
c. bạn biết gì về giá thành quảng cáo (internet, ti vi, báo chí, khuyến mãi,....chưa kể thuê người mảu, ca sĩ để đóng quảng cáo nữa)
d. bạn nghĩ gì về tương lai của những nhân viên làm việc cho các công ty, giá trị thực họ làm ra là bao nhiêu, họ nhận được bao nhiêu, còn lại vào túi ai?
e. các tỷ phú đô la trên thế giới nhờ đâu mà trở thành tỷ phú? tài năng ah? hay do họ hưởng giá trị thặng dư từ sức lao động của công nhân?
Bạn cần nghiên cứu kỹ hơn trước khi đưa ra lời nhận xét. hãy cho mình cơ hội để được học hỏi và hoàn thiện kiến thức. học hỏi là nền tảng của cuộc sống mà!
chuc bạn thành công!
1. bạn hãy tìm hiểu các nước đã rất thành công với hinh thức KDDC này, ví dụ như Nhật Bản,hơn 90% hàng hóa phân phối qua KDDC, theo bạn điều này có liên quan gì đến sự phát triển kinh tế của Nhật hiện nay ko trong khi đấ nước này rất nghèo về tài nguyên thiên nhiên.
Trả lờiXóa2. bạn hãy tìm hiểu về hình thức kinh doanh của một số công ty nổi tiếng trong KD truyền thống xem họ có áp dụng KDDC ko? (có thể ở Việt Nam hay nước ngoài, ví dụ: FORD, COLGATE, COCA COLA, ... tôi biế nhiều hơn nhưng kể vài công ty thôi.
3. Bạn cần nghiên cứu xem trình độ của những người tham gia hinh thức KDDC, dừng nghĩ họ chỉ toàn dân học thấp,nông dân.
@Anonymous 22/06/2009:
Trả lờiXóaCám ơn bạn đã để lại nhận xét và các gợi ý mở về cách so sánh giữa kinh doanh truyền thống và kinh doanh đa cấp :).
Tuy nhiên một số thông tin bạn cung cấp thì hơi bất ngờ đó, có lẽ cần tìm hiểu thêm (ví dụ như nhờ kinh doanh đa cấp ở Nhật Bản hay như hình thức của các hãng có tên tuổi) !!!
Chúc bạn luôn vui và hài lòng với công việc của mình!
tóm lại ko hề xấu cũng ko hề tốt , Minlinh36 bạn nói tôi cho là chuẩn, tôi cũng nghi nếu bán hàng đa cấp ko bị rằng buộc bởi những điều kiện như 3tr của 1 số công ty thì chuẩn hơn vì lúc đó đúng với tiêu chí bán hàng nghĩa là mua những thứ mình cần với giá cả phải chăng, hôm nay tới "thăm" 1 cty,pần giới thiệu về máy oZon là những thí nghiệm mà tôi nghĩ là năm tôi lớp 10 tôi đã biết vd Ozon 1 chất õy hóa mạnh đảy đc các ion halogen ra khỏi dung dịch muối , cái điêu nhất là ozon tẩy dc nicotin trong thuốc lá......là 1 người hút thuốc lá nhưng vẫn sợ chết tôi hay update thôg tin nhưng mà chả có cái tài liệu khả thi nào nói về chuyện này...còn cái thằng chuyên viên hôm nay toi xui xẻo ngồi cạnh nó nó hét hò tếu táo 1 cách đã chuẩn bị trước...nó đâu có nghĩ hành động của nó có thể gây cho tôi hiểu lầm thực chất bán hàng đa cấp là lừa đảo....tôi cũng muốn thử thách mình lắm chứ nhưng với cái Dk mà tôi biết thừa đi ngược lại phương châm vốn có và hành lang pháp lý là phải mua 1 thứ 3tr đồng, nói ko ngượng mồm chứ bạn cho tôi 1tr tôi sẽ kiếm cho bạn 1 máy ozon,còn nếu thích tôi làm thì tôi nhận ngay cam đoan rằng nó ko bằng 1 nửa cái giá 3tr trên,nếu là những người làm ăn chân chính thì người ta ko mời tôi cũng đến chứ chèo kéo làm cái gi?tất nhiên mất 3 tr là bạn đã đủ dk vào cuộc chơi này đúng ko ah? 3tr đó với 1 người tiền tiêu như phá cũng đáng chứ chẳng chơi dc,tôi công nhận nhiều người ham tiền thích làm và việc kiếmtieenf ko có j sai cả và tôi ko dám khẳng định vị trí những người mua hàng cái mà tôi muốn nhắc ở đây là sai trái của công ty,tất nhiên ko ảnh hưởng tới các bạn rồi,mọi thứ đêu hay nhưng ngẫm lại cũng thấy giả dói như những đứa phát tờ rơi,quảng cáo bạn kiếm dc tiền và nghĩ đó là trò hay ho,bạn môi giới cho bạn mình nhưng người đó ko đủ tinh ranh như bạn và có lẽ thật thà tới mức ko muốn ai cũng như họ lúc này và họ ôm cái máy 3tr chỉ đê ngủ
Trả lờiXóaNhắc nhở mấy chàng chuyên viên nha: chèo kéo mời mọc ít thôi ,có thể bạn làm dc việc đấy nhưng mà cách môi giới nghĩ chúng tôi như những con gà làm chúng tôi có thể ......mặt của bạn đấy, tôi hỏi 1 chàng là thế trang ưeb của quý công ty như nào để em tìm hiểu thì dc đưa ra 1 mớ giấy tờ < ai ko biết thì tin đó là thật,là mới nhất nhưng tôi ko tin và nếu có tin là thật thì tôi ko nghĩ nó đầy đủ hợp pháp,mấy cái đó có thể dùng máy NIkon khoảng 10. chụp và in cắt linh tinh là ra> nhiều bạn đã mất tiền để chấp nhận cuộc chơi này và tôi chúc các bạn thành côg và nhớ họ tôi là nếu lôi kéo thì chọn người có năng lực như bạn hoặc hơn chứ đừng lừa những thằng bạn mặt hiên như cục đất,tội chúng nó ra ....
Cám ơn Tony Hưng đã để lại một ý kiến dài, mình cũng nghĩ vậy: Kinh doanh đa cấp, kinh doanh truyền thống hay bất kỳ một ngành nghề nào đều có thể tốt được và xấu được - vấn đề là người ta đã làm nó như thế nào mà thôi - tuy nhiên kinh doanh đa cấp ở VN thì phần nhiều người ta đặt lợi nhuận là trên hết dẫn đến nó bị mang tiếng xấu!
Trả lờiXóaMình đang kinh doanh trong lĩnh vực kinh doanh truyền thống, cách đây vài năm, khi BHĐC tràn ngập vào thị trường VN, mình rất lo sợ 1 điều rằng nó sẽ gây nên làn sóng thứ 3 đánh chìm lĩnh vực kinh doanh truyền thống. Nên rất cám ơn nhưng bài báo như thế này. Tốt nhất báo chí nên đăng những tin tức tiêu cực (có thể là tin vịt củng đc) về BHĐC để duy trì sự phát triển vốn có của nền kinh tế VN. Thật ra mà nói việc báo chí tung những tin đồn về ngành KDĐC cũng là 1 điều có lợi cho ngành báo nói riêng. Vì sản phẩm của KDĐC được tung ra thị trường qua tay các nhà phân phối độc lập, không qua quảng cáo trên báo chí, nên thiết nghĩ, ngành báo chí đã mất 1 khoảng lợi nhuận khổng lồ thay vì đc đăng báo để QC sản phẩm. Vì lợi ích chung của ngành KD truyền thống, và ngành báo chí, rât cám ơn bạn minhlinh đã truyền bá thông tin này cho mọi người. Xin chào.
Trả lờiXóa@Anonymous: Bạn có một ý nghĩ hơi lạ, mình chưa thấy ai nghĩ như bạn :)
Trả lờiXóaThứ Năm, 02/03/2006, 07:01 (GMT+7)
Trả lờiXóaTrong vòng xoáy đa cấp: Lô Hội: giấc mơ Mỹ
Lô Hội đông đảo, tấp nập vào cả ban đêm - Ảnh: N.C.T.
TT - Với Công ty TNHH thương mại Lô Hội, nghề bán hàng đa cấp (BHĐC) rất đơn giản. Bạn chỉ cần mời người đến công ty. Khi người đó bước chân vào Lô Hội, sẽ có một êkip chuyên nghiệp hỗ trợ bạn đưa họ vào “tròng”.
>> Những “chuyên gia” Đài Loan ở Sinh Lợi
>> “Hồn Trương Ba, da hàng thịt”
Con "dụ" cha
Người bảo trợ đưa tôi đi một vòng quanh công ty với những lời giới thiệu sơ lược qua những bức ảnh treo trên tường. “Đây là công ty của Mỹ đấy! Vào đây em sẽ được làm việc kiểu Mỹ, kiếm tiền kiểu Mỹ” - người bảo trợ nói. Sau những cuộc gặp gỡ chớp nhoáng với hai người tuyến trên của anh để nghe thuyết giảng về hoa hồng và những cấp bậc thăng tiến, tôi được đưa đi ký hợp đồng tiếp thị và phân phối sản phẩm.
Bài học đầu tiên mà một nhà phân phối mới như tôi phải áp dụng là nguyên tắc “ba không” khi mời người: thứ nhất, không nói về công ty vì nghe đến cái tên Lô Hội người ta sẽ cho đấy là công ty lừa đảo, chắc chắn sẽ từ chối đến; thứ hai, không nhắc đến sản phẩm vì “bạn còn chưa hiểu làm sao nói cho người khác hiểu”; và thứ ba, không nói về thu nhập vì “cái gì dễ làm mà kiếm được tiền nhiều quá thường khiến người ngoài hồ nghi”. Vậy làm thế nào để mời người mà không phạm vào ba điều cấm này? Các quản lý (manager) sẽ hướng dẫn cho nhà phân phối mới cách mời từng nhóm đối tượng khác nhau.
Ai cũng có thể trở thành con mồi. Một bữa, tôi và Khang - một sinh viên cùng chung người bảo trợ với tôi - được đưa đến gặp giám sát (supervisor) Phượng. Khang nói với Phượng: “Em tính hết cả rồi! Ba em có tiệm thuốc tây ở Kiên Giang, em chỉ cần mua sản phẩm đem về cho ba em bán”.
Phượng liền “buông lưới”: “Vậy là tốt! Gọi điện nói rằng ba ơi con mới được nhận vào làm việc ở một công ty lớn của Mỹ, nhưng không biết có nên làm hay không. Ba lên đây vào công ty tìm hiểu giúp con được không?”. Rồi Phượng kết luận: “Ba bạn lo cho tương lai của con nên chắc chắn sẽ lên thành phố. Bạn chỉ việc ra bến xe đón ba rồi đưa thẳng về đây, sẽ có người “lo” cho ba bạn”.
Phượng bảo chúng tôi cần chia thị trường làm ba phần. Thị trường “nóng” gồm những người ruột thịt, thị trường “ấm” chủ yếu là bạn bè và thị trường “lạnh” hướng đến những người chưa quen. Trong đó, thị trường “ấm” phải được ưu tiên hàng đầu. Vì vậy trong BHĐC, chuyện con “dụ” bố mẹ, vợ “tuyển” chồng, anh “rủ” em... là phổ biến.
Các nhà phân phối ở Lô Hội luôn nhắc đến với vẻ kiêng nể gia đình của manager cấp cao H.H.Duy. Duy sinh năm 1980, vào Lô Hội tháng 8-2003. Sau đó Duy “dẫn” bố mẹ vào, và từ vị trí là “F1” (từ lóng chỉ tuyến dưới ở Lô Hội) của con, bố mẹ Duy nay cũng đã được thăng chức manager. Họ vừa “mời” thêm cô con gái và cậu con trai của mình vào mạng lưới. Thành ra cả gia đình cùng kiếm tiền bằng nghề BHĐC.
Bà Trương Thị Nhi, tổng giám đốc Công ty Lô Hội, được rước từ cánh gà ra sân khấu bằng kiệu và được hộ tống bởi ba ông Phước, Lộc, Thọ
Lô Hội cũng lách luật
Cũng như Sinh Lợi, Lô Hội đã lách luật để được Sở Thương mại TP.HCM cấp giấy đăng ký hoạt động BHĐC. Vào Lô Hội, khách lập tức được đưa đi ký hợp đồng để tham gia mạng lưới đúng như pháp luật qui định, nhưng chỉ được “ngồi chơi xơi nước”. Trong vòng hai tháng, bằng mã số của mình khách phải mua hàng đạt tổng giá trị 6,25 triệu đồng (tương đương hai chỉ tiêu - 2cc) thì mới được đi “chiêu dụ” người khác và hưởng hoa hồng trên doanh số đội nhóm.
Tính ra, cái giá phải trả để mua quyền kinh doanh ở Lô Hội đắt gấp đôi Sinh Lợi. Thế nhưng, nhiều người vẫn bỏ tiền ra mua vì chỉ cần khổ cực khoảng hai năm để “chiêu dụ” người và gầy dựng mạng lưới, họ sẽ được thong dong “ngồi mát ăn bát vàng”, hưởng hoa hồng từ sức lao động của tuyến dưới. Ở Lô Hội đã “đẻ” ra một lớp người chuyên túc trực ở công ty để tiếp đón những “con mồi” do tuyến dưới của họ dẫn đến.
ông ty đa cấp Lô Hội bán 1 lời 100
Trả lờiXóaVnExpress - 13/12/2006
Chia sẻ:
Viên bổ sung dinh dưỡng Forever Bee Pollen của Mỹ do công ty bán hàng đa cấp Lô Hội nhập khẩu, giá vốn chỉ 3.271 đồng, nhưng bán buôn tại thị trường Việt Nam lên đến 244.000 đồng/viên và bán lẻ 348.000 đồng.
Kết luận thanh tra Công ty TNHH TM Lô Hội của Sở Thương mại TP HCM vừa được công bố sáng nay cho thấy, nhà bán hàng đa cấp được xem là lớn nhất Việt Nam này có rất nhiều sai phạm trong hoạt động kinh doanh.
TP HCM đã tiến hành thanh tra Công ty Lô Hội, có tên giao dịch là Aloe Trading Company Limited, từ ngày 7/9 đến 8/10, về hoạt động kinh doanh và việc chấp hành pháp luật của công ty.
Công ty Lô Hội được Sở Kế hoạch Đầu tư cấp phép tháng 9/2001, có vốn điều lệ 5 tỷ đồng với đại diện pháp luật là bà Trương Thị Nhi. Công ty này được Sở Thương mại cấp phép kinh doanh bán hàng đa cấp với 73 mặt hàng, sau đó bổ sung thêm 3 mặt hàng nữa.
Tổng số người tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp Lô Hội, tính đến ngày 31/8, lên đến 116.746 người trên khắp các tỉnh thành.
Mua rẻ bán đắt, hàng kém chất lượng
Ngoài viên bổ sung dinh dưỡng, Lô Hội còn bán Sonya Mascara của Canada với giá sỉ 171.000 đồng, bán lẻ 244.000 đồng. Trong khi đó giá vốn của mặt hàng này chỉ có 14.834 đồng.
Tính đến 31/8, trên tờ khai hải quan, công ty này đã nhập khẩu một lượng hàng hoá có tổng trị giá 301.604 USD (tương đương hơn 4,8 tỷ đồng), nộp thuế nhập khẩu và giá trị gia tăng tổng cộng gần 1,5 tỷ đồng. Thế nhưng doanh thu bán hàng của Lô Hội ở trong nước cùng kỳ đạt tới gần 202,2 tỷ đồng.
Bán hàng đa câp đúng là một hình thức kinh doanh tiến tiến, nó sẽ thống trị trong thế kỷ 21, mọi người đều có thể tham gia.
Trả lờiXóaĐến một ngày nào đó, 100% dân Việt Nam đều là các đại lý của hình thức này.
Lúc này, ở Việt Nam đã hết khách hàng nên các đại lý có 02 sự lựa chọn:
1. Vượt biên sang nước khác để bán;
2. Bán cho bà Chủ tịch Hiệp hội bán hàng đa cấp Việt Nam.
kinh doanh mang hay ban hang da cap toi chua muon noi o vn the nao . nhung chung ta hay xem o tat ca cac nuoc tren the gioi thi phai cong nhan mot dieu no la cuu tinh cua nen kinh te the gioi .toi la mot nguoi dang kinh doanh mang nen co the nhan xet hoi thien ve kdm .nhung toi cung chi biet kinh doanh mang 1 nguoi co the nham 1 the he co the nham nhung nhan loai ko the nham ve kdm duoc .ban va toi hay nhieu nguoi cung co the roi vao truong hop nham lan ma .con ngay nay da lam kinh doanh mang thi pai mo lien minh tieu dung cho minh .dieu nay ko pai de nen toi cang tin su dung dan cua no .neu ai noi voi toi a lam cai nay de jiau hay chi can o nha lam mot so viec ma jiau co thi dung noi bao jio toi tin .dieu cuoi cung toi muon noi cai but la de viet cai ghe la de ngoi con ng kdm la pai ban dc hang .con cai but ko cho nguoi ta viet cai ghe ko cho ng ta ngoi .kdm ko ban hang thi cung chi la do vo dung .co the nhan xet cua toi con chu quan vi ai cung co the neu y kien cua minh len net dc ma do chi la y kien chu quan cua tung nguoi pai ko ban .con moi chuyen hay de thuc te chung minh dung ko hi chuc cac ban se tim thay uoc mo cua minh trong cuoc song .quan van truong .lien he o1236618555.
Trả lờiXóa@Anonymous (10/09/09): Tôi không nghĩ nó là cứu tinh của nền kinh tế thế giới đâu bạn ạ, nếu vậy thì nó sẽ thay thế phương pháp bán hàng truyền thống đang là cách thức phân phối chính hiện nay!
Trả lờiXóanoi linh tinh qua. kinh doanh theo mang la lua dao ha? ai noi nhu the ? uh . toi dong y nhu vay. nhung ban nen nho nha kinh doanh theo mang chi lua nhung nguoi co hieu biet, co trinh do, chu khong bao gio them lua nhung ke thieu hieu biet nhu ban dau
Trả lờiXóa@tuti: bạn chưa đọc kỹ à ? ...
Trả lờiXóacai' gi` cung co' 2 mat. cua no'....
Trả lờiXóakinh doanh la` mong muon' hang` hoa' den tay ng` tieu dung` hieu qua? nhat'
neu so sanh MLM vs KD pho thong thi` khong khac gi` so sanh' di oto vs di may bay :)
ko the thieu cai gi dc
neu' ban. doc. tap 2 va tap 11 Day con lam` giau` thi` ban se hieu ro~ ra tri. cua? MLM
Trả lờiXóaNhận xét này đã bị tác giả xóa.
Trả lờiXóaThật bất ngờ vì có rất nhiều bạn đã tham gia vào chủ đề này của bạn!
Trả lờiXóaPhải nói là chủ đề đưa ra rất phù hợp với nhu cầu của mọi người, những dẫn chứng của bạn đưa ra hoàn toàn xác thực và đúng đắn. Nhưng trong bài viết của bạn còn nhiều tính chủ quan, chưa công bằng đối với MLM và sự mong mỏi của người được đọc.
Tôi là 1 cử nhân luật, đã nghiên cứu về MLM và cũng có nhưng hiểu biết nhất định về nó. Tôi xin khẳng định rằng MLM là hoàn toàn hợp pháp, nó được hầu hết các nước trên thế giới thừa nhận & cấp phép; Chính phủ VN cũng khẳng định điều này thông qua Nghị định Số 110/2005/NĐ-CP, ngày 24/8/2005. Vì thế bạn không cần phí hoài công sức & thời gian để cố gắng phủ định nó bạn nhé!
Tuy nhiên, từ khi MLM bắt đầu vào VN (năm 1999) thì những cá nhân, công ty bất chính đã lợi dụng những điểm ưu việt của MLM để lợi dũng kẽ hở của Luật pháp, lợi dụng lòng tin của những người có mong muốn kinh doanh nhưng thiếu hiểu biết về MLM để chuộc lợi bất chính.
Về mặt luật pháp, khi bạn phát hiện ra công ty MLM tại VN nào có dấu hiệu lừa đảo, hãy báo cho cơ quan có thẩm quyền (CSKT hoặc ANKT), hoặc có thể thông tin cho tôi, tôi sẽ có trách nhiệm chuyển thông tin đến cơ quan chức năng có thẩm quyền điều tra làm rõ.
Về mặt kinh doanh: Tôi đã tìm hiểu và tham gia vào 1 công ty MLM tại VN, đó là Công ty K-Link VN ( http://k-linkvietnam.com.vn/index.php?option=com_frontpage&Itemid=1 ).
Tôi nghĩ MLM là ngành kinh doanh của tương lai (ngành kinh doanh truyền thống cũng sẽ mãi luôn tồn tại - sẽ có con lai của MLM & KDTT), nó có sức mạnh thực sự, các bạn nên suy nghĩ, tìm hiểu về nó 1 cách nghiêm túc. Con đường thành công của 1 doanh nhân MLM mà tôi mạo muội đưa ra: Nghi ngờ MLM --> tìm hiểu để giải quyết nghi ngờ --> tin tưởng và tham gia.
Với tư cách là 1 người đi trước, tôi (Nguyễn Hồng Hải – Đô thị Văn Quán, Hà Đông, Hà Nội. SĐT 0984.36.9898. e-mail: hainhvn83@gmail.com; hainhvn83@yahoo.com ) có thể giúp bạn:
1. Tìm hiểu và có hiểu biết đúng đắn về MLM: phân biêt MLM thật & MLM ảo.
2. Nên chọn 1 công ty MLM phù hợp với mình nhất?
Vì là Nhân viên NN nên tôi chỉ làm MLM 2h/ngày, nhưng tôi vẫn có thể thành công, còn bạn thì sao!?
Cuộc sống đơn giản là sự lựa chọn, nhưng hãy lựa chọn trên cơ sở hiểu biết & hợp pháp. Bản thân tôi chọn K-Link chỉ bởi 1 lí do đơn giản: mẹ tôi bị nhồi máu não dẫn đến liệt nửa người bên trái, sau khi dùng các loại thuốc quý (An cung Lưu Hoàng hoàn, cao hổ cốt, sừng tê giác…), sau 1 năm điều trị đã khá hơn, có thể đi lại được, nhưng là đi chậm chạp & luôn luôn muốn ngã ra. Sau 2 tuần (chỉ 2 tuần) dùng miếng dán KINOTAKARA & nước K-Liquid (diệp lục) đã chuyển biến không thể ngờ được, 1 tháng sau khi tôi về thăm lại múa cho tôi xem, thật không dám tin vào mắt mình, nhưng sự thật vẫn là sự thật. Đó là lý do của tôi.
Xin lỗi vì đã viết dài quá, cám ơn bạn minhlinh36 nhé!
Gửi tác giả bài: "Kinh doanh đa cấp ở Việt Nam- cứ như là lừa đảo":Nên phát biểu như một người hiểu biết kẻo trở nên tội nghiệp trong cái nhìn của người khác. Muốn vậy hãy học hỏi để trở thành người hiểu biết đã rồi lại phát biểu.
Trả lờiXóaXin lỗi bạn Long, tôi có cảm giác rằng bạn đang nhân cơ hội để nhảy vào bịa chuyện nhằm quảng cáo cho K-Link vậy!
Trả lờiXóatôi cũng là một thành viên của bán hàng đa cấp.tôi mới tham gia được ít ngày.lên wep đọc,mỗi người có mỗi ssuy nghĩ riêng,điều đó khiến tôi hoang mang.lúc tới tham gia kiểu kinh doanh này,tôi cũng không hiểu sao tôi lại có thể bán đi thứ rất quan trọng với tôi để tham gia vào hình thức kinh doanh này nữa,1 triệu 7,một chiếc đồng hồ và được làm đại lý cho công ty, lúc đó tôi mừng thật, nhưng chả hiểu sao về nhà và đoc được trên mạng nhiều ý kiến, đầu óc tôi lại quay cuồng lên, tôi giờ chẳng biết nên dừng lại hay tiếp tục nữa
Trả lờiXóakdtm phai co y chi kien dinh. muon thanh cong phai co lap truong.nhung tat nhien phai chon cty chan chinh. co be day hoat dong nhieu nam, ban lien he Hai 0978932238 de dc tu van giup nhe
Xóaban len dung thi hon
Trả lờiXóaban lam ban se mat tat ca
tinh ban tinh you va ca gia dinh ban be nua
dung la co loi thi co loi that
Trả lờiXóanhung cuoi cung nguoi chiu thiet van la nguoi mua hang
ma ai mua hang
la nguoi than minh chu ai
to noi the thui cho tham khao
toi muon tim hieu ve ban hang da cap
Trả lờiXóaai biet thong tin gi chia se giup nhe
toi moi tim hieu duoc thien ngoc minh uy nen muon cac ban chia se giup nen chon cong ty nao
co the goi dien qa
0906261900
01663006272
nic khanhminh_9086
chan thanh cam on
Mấy thằng kinh doanh đa cấp phần lớn không biết cách gõ dấu tiếng việt, chứng tỏ trình độ hiểu biết của chúng cao như thế nào rồi hahahaha...
Trả lờiXóadung nen phi thoi gian voi nhung nguoi nhu vay, neu ai cung nhan duoc ra MLM la tot,la dung theo phap luat va giup cho ho tro nen giau co thi, ai se la nguoi danh giay,la nguoi quet rac,la nguoi lam thue.
Trả lờiXóanhung ng nhu vay dung nen doi co hay thuyet phuc ho lam gi? Cu de ho thich lam thich noi nhung gi ho nghi di.Nguoi thong minh va nhan biet nhanh ko phai la nguoi di doi co voi nhung nguoi nhu vay,cac ban nhe
Trả lờiXóa